Jak nie trudno się domyślić - artefaktem szczególnie pożądanym jest Graal. Przedmiot ten pod tą nazwą występował we wcześniejszych częściach lecz w Heroes of Might and Magic V zwie się on Łzą Ashy. Jego nazwa pochodzi wprawdzie od jednej ze Smoczych Bogiń Ashanu, ale właściwości pozostały niezmienne - dostarczenie go do wybranego miasta przynosi graczowi wielkie korzyści. Bazowo są to:
- zwiększenie przychodu miasta o 5000 sztuk złota,
- zwiększenie przyrostu we wszystkich siedliskach o 50%,
- dodatkowy efekt przypisany dla danej frakcji.
Informacje o położeniu Łzy Ashy możemy zdobyć poprzez odwiedzanie obelisków na Mapie Przygody (o ile oczywiście są one dostępne w danym scenariuszu/kampanii). Rzadko zdarza się, że są one pozostawione bez pilnujących ich strażników, tj. armii neutralnych. Dotarcie do większości obiektów tego typu poprzedzone jest więc walką. W momencie gdy bohater odwiedzi obelisk, jego (i naszym) oczom ukazuje się układanka (zwana też przez wielu po prostu puzzlami), która przedstawia obrazek charakterystyczny dla każdej z ras. W zależności od liczby obelisków na mapie, składa się ona z różnej ilości i wielkości poszczególnych elementów. Kiedy bohater odwiedzi wszystkie dostępne obeliski, zostanie ujawnione miejsce w którym znajduje się Łza Ashy.
Jak nie trudno się domyślić, aby ją wykopać należy udać się we wskazany fragment Mapy Przygody i zlokalizować miejsce ukrycia Łzy Ashy. Stawiamy na nim naszego bohatera a następnie z menu podręcznego gry używamy opcji: "Kop w poszukiwaniu Łzy Ashy". Trzeba pamiętać o tym, że ta czynność zajmuje naszemu bohaterowi cały dzień, a tym samym traci on wszystkie możliwe do wykorzystania punktu ruchu.
W momencie gdy artefakt ten zostanie wykopany, ląduje on automatycznie w sakwie naszego herosa. Należy dostarczyć go do miasta w którym chcemy, aby powstała unikalna strukturę, o której wspomniano wyżej. Kiedy bohater będzie znajdował się w wybranym mieście, wyświetli się komunikat pytający nas czy chcemy wznieść budowlę. W tym miejscu należy zaznaczyć, że nie zostaną pobrane żadne surowce!
